Υποχρεωτικός εμβολιασμός στο σκύλο
Υποχρεωτικά εμβόλια θεωρούνται εκείνα που πρέπει να γίνουν σε κάθε ζώο που προσκομίζεται στον κτηνίατρο. Προυποθέσεις της υποχρεωτικής κατηγοριοποίησης του συγκεκριμένου εμβολίου είναι:
- η σοβαρότητα της νόσου που προκαλεί ο υπεύθυνος λοιμογόνος παράγοντας
- ο κίνδυνος μετάδοσής του στα ευαίσθητα ζώα
- η πιθανότητα πρόκλησης ζωοανθρωπονόσου
Ο υποχρεωτικός εμβολιασμός, σύμφωνα με το εμβολιακό πρωτόκολλο, ξεκινάει στην ηλικία των 6-8 εβδομάδων. Αρχικά απαιτούνται 3 εμβολιασμοί με μεσοδιάστημα 3 εβδομάδων ο ένας απ’τον άλλον, για την εγκατάσταση ανοσίας. Η διάρκεια της ανοσίας είναι ένα έτος και για το λόγο αυτό συστήνεται ο ετήσιος αναμνηστικός εμβολιασμός, ο οποίος δείχνει ότι το επίπεδο της κτηνιατρικής φροντίδας είναι υψηλό, εφόσον οι επισκέψεις με αφορμή τον εμβολιασμό θα καταλήξουν σε μια ολοκληρωμένη κλινική εξέταση. Το εκάστοτε εμβολιακό πρόγραμμα που ακολουθείται σε κάθε ζώο, είναι εξατομικευμένο και καταρτίζεται με βάση το εμβολιακό πρωτόκολλο καθώς και τις συνθήκες διαβίωσης του ζώου που καθορίζουν την έκθεσή του στους λοιμογόνους παράγοντες.
Τα κυριότερα νοσήματα έναντι των οποίων είναι αποτελεσματικός ο εμβολιασμός είναι τα ακόλουθα:
- Νόσος του Carre: Η νόσος του Carre οφείλεται σ’έναν παραμυξοιό (RNA Morbillivirus) που έχει στενή σχέση με τον ιό της ιλαράς του ανθρώπου. Ο ιός εισέρχεται στον οργανισμό κυρίως με την εισπνοή των σταγονιδιοποιημένων εκκρίσεων μολυσμένων ζώων και ύστερα από επαφή με διάφορα αντικείμενα που έχουν μολυνθεί.Τα κλινικά συμπτώματα της νόσου προέρχονται τόσο από το αναπνευστικό και το πεπτικό όσο και απ’το νευρικό σύστημα. Επειδή δεν υπάρχουν αποτελεσματικά φάρμακα κατά του ιού, η θεραπεία της νόσου του Carre είναι καθαρά συμπτωματική και για το λόγο αυτό συνίσταται ιδιαίτερα ο προληπτικός εμβολιασμός κατά της νόσου.
- Παρβοίωση: Η Παρβοίωση του σκύλου οφείλεται στον Παρβοιό τύπου 2. Τα ζώα μολύνονται μέσω της πεπτικής οδού ενώ ιδιάιτερα ευπαθείς ηλικίες είναι εκείνες από τον απογαλακτισμό και μέχρι τους 6 πρώτους μήνες ζωής. Η νόσος εκδηλώνεται με απότομη ανορεξία,κατάπτωση,πυρετό,εμέτους και διάρροια,που προκαλούν έντονη αφυδάτωση. Η θεραπεία της Παρβοίωσης είναι κατά κύριο λόγο υποστηρικτική. Ο εμβολιασμός είναι η αποτελεσματικότερη μέθοδος για την πρόληψη και τον έλεγχο της Παρβοίωσης του σκύλου.
- Λοιμώδης Ηπατίτιδα: Η Λοιμώδης Ηπατίτιδα οφείλεται στον αδενοιό-1 του σκύλου (CAV-1).Η μόλυνση γίνεται μέσω της στοματορινικής οδού.Η κλινική εικόνα χωρίζεται στην υπεροξεία λοίμωξη όπου το ζώο καταλήγει μέσα σε λίγες ώρες και στην οξεία λοίμωξη όπου κυριαρχούν συμπτώματα όπως πυρετός, έμετοι, διάρροια, αιμορραγική διάθεση, συμπτώματα απ’το κεντρικό νευρικό σύστημα και προσβολή των οφθαλμών με θολερότητα λόγω οιδήματος του κερατοειδή (‘’Μπλε Μάτι’’). Η θεραπεία είναι υποστηρικτική μέχρι να ξεπεραστεί η οξεία φάση και να αρχίσει η ηπατοκυτταρική αναγέννηση. Με τον εμβολιασμό αποφεύγεται η μόλυνση από τον CAV-1.
- Ιός της Παραγρίππης: Ο ιός της Παραγρίππης (CPIV) αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους αιτιολογικούς παράγοντες της Λοιμώδους Τραχειοβρογχίτιδας του Σκύλου (kennel cough).Η μετάδοση του ιού γίνεται μέσω των εκπνεόμενων εκκρίσεων του αναπνευστικού (βήχας, πταρμός) των μολυσμένων ζώων. Η χαρακτηριστική κλινική εικόνα της νόσου περιλαμβάνει επεισόδια παροξυστικού βήχα τα οποία μπορεί να συνοδεύονται κι από φαρυγγική αναγωγή. Η θεραπεία περιλαμβάνει τη χορήγηση αντιβιοτικών κι άλλων υποστηρικτικών μέτρων ενώ ο προληπτικός εμβολιασμός συστήνεται ιδιαίτερα στα ζώα εκείνα που διαμένουν σε κυνοτροφεία.
- Bordetella bronchiseptica:Η Bordetella bronchiseptica είναι ένας αερόβιος και gramαρνητικός κοκκοβάκιλος, ο οποίος μαζί με τον ιό της Παραγρίππης αποτελεί βασικό αιτιολογικό παράγοντα της Λοιμώδους Τραχειοβρογχίτιδας. Η μετάδοση γίνεται μέσω των εκπνεόμενων εκκρίσεων. Ο προληπτικός εμβολιασμός κατά της Bordetella bronchisepticaείναι προαιρετικός και συστήνεται στα ζώα εκείνα με υψηλό κίνδυνο έκθεσης στους λοιμογόνους παράγοντες της Λοιμώδους Τραχειοβρογχίτιδας.
- Λεπτοσπείρωση: Η Λεπτοσπείρωση οφείλεται σε κινητά βακτήρια της ομάδας των σπειροχαιτών, τα οποία προσβάλλουν πολλά άγρια και κατοικίδια ζώα καθώς και τον άνθρωπο. Το βακτηρίδιο μεταδίδεται μέσω της βλεννογονοδερματικής επαφής με μολυσμένα ύδατα, με την τροφή, το χώμα, τα χόρτα και τους μηχανικούς φορείς. Η Λεπτοσπείρωση προκαλεί βαριάς μορφής νόσο με συμπτώματα νεφρικής και ηπατικής ανεπάρκειας, πυρετό, κατάπτωση, μέχρι και θάνατο. Η θεραπεία περιλαμβάνει χορήγηση ορών και αντιβιοτικών. Λόγω της σημασίας της νόσου για τη δημόσια υγεία (ζωοανθρωπονόσος) ο εμβολιασμός κατά της Λεπτοσπείρωσης είναι υποχρεωτικός. Σε περιοχές όπου το πρόβλημα της Λεπτοσπείρωσης είναι έντονο, οι αναμνηστικοί εμβολιασμοί πρέπει να γίνονται ανά εξάμηνο.
- Λύσσα: Η Λύσσα προκαλείται απ’τον ραβδοιό του γένους Lyssavirus και προκαλεί θανατηφόρο εγκεφαλίτιδα σε όλα τα είδη των θηλαστικών. Η μετάδοση του ιού της Λύσσας γίνεται με το δάγκωμα του μολυσμένου ζώου, ο οποίος μέσω του σάλιου ενοφθαλμίζεται στην περιοχή του τράυματος. Η Λύσσα έχει σχεδόν πάντοτε θανατηφόρο κατάληξη σε όλα τα είδη θηλαστικών. Η Ελλάδα ήταν για πολλά χρόνια απαλλαγμένη Λύσσας, τελευταία όμως είχαμε την επανεμφάνιση της νόσου με αρκετά κρούσματα μολυσμένων ζώων. Ο εμβολιασμός κατά της Λύσσας είναι υποχρεωτικός τόσο στα οικόσιτα όσο και σε όλα τα αδέσποτα ζώα (συμπεριλαμβανομένων και των γατών) σύμφωνα με οδηγία που εξέδωσε ο Πανελλήνιος Κτηνιατρικός Σύλλογος σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας. Ο εμβολιασμός πρέπει να διενεργείται αποκλειστικά και μόνο από κτηνίατρο και οφείλει να φέρει τη σφραγίδα του καθώς σε κάθε άλλη περίπτωση (π.χ. εάν ο εμβολιασμός γίνει από τον ιδιοκτήτη) θεωρείται ως μη γενόμενος και το ζώο αποτελεί απειλή για τη δημόσια υγεία.